O co chodzi w procesie o stwierdzenie nieważności małżeńśtwa?
07-09-2025
Czym jest proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa?
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa to postępowanie prowadzone przez Sąd kościelny (Trybunał kościelny), którego celem jest ustalenie, czy małżeństwo zostało ważnie zawarte w świetle prawa kanonicznego.
Inaczej mówiąc, Sąd kościelny bada, czy w chwili ślubu rzeczywiście doszło do udzielenia sakramentu małżeństwa.
To nie jest „rozwód kościelny” ani „unieważnienie małżeństwa”, lecz proces poszukiwania prawdy o ważności sakramentu.
Na czym polega proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa?
W trakcie procesu Sąd kościelny analizuje wszystkie okoliczności towarzyszące zawarciu małżeństwa (czyli okres znajomości przedślubnej, narzeczeństwa, okoliczności zawarcia małżeństwa itd.).
Celem jest ustalenie, czy obie strony rzeczywiście wyraziły ważną zgodę małżeńską – czyli czy rozumiały i przyjęły istotę małżeństwa.
„Rozwód kościelny” i „unieważnienie małżeństwa” – dlaczego to błędne pojęcia?
W języku potocznym często mówi się o rozwodzie kościelnym lub unieważnieniu małżeństwa, jednak z punktu widzenia prawa kanonicznego takie pojęcia są niepoprawne.
❌ Dlaczego?
✔️ Rozwód oznacza zakończenie ważnego małżeństwa – tymczasem w Kościele ważnie zawarte małżeństwo jest nierozerwalne (i tę właśnie ważność sprawdzamy w procesie).
✔️ Unieważnienie sugeruje, że coś było ważne, a następnie przestało – co w przypadku sakramentu jest niemożliwe.
Nie można „unieważnić” sakramentu, który został ważnie udzielony.
✅ Poprawne określenie to: stwierdzenie nieważności małżeństwa
Stwierdzenie nieważności małżeństwa to jedyne poprawne określenie tego rodzaju procesu.
Oznacza ono wykazanie, że od samego początku nie doszło do ważnego zawarcia małżeństwa, ponieważ istniały przeszkody lub wady zgody, które uniemożliwiły powstanie sakramentalnego węzła małżeńskiego.
W rezultacie:
pozytywny wyrok stwierdza nieważność małżeństwa (czyli brak sakramentu od początku),
negatywny wyrok potwierdza, że małżeństwo zostało zawarte ważnie.
Zatem to postępowanie (czyli proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa) nie kończy małżeństwa a ujawnia prawdę o jego istnieniu od początku.
Dlaczego warto zasięgnąć porady prawnika kanonisty?
Proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa to procedura wymagająca znajomości prawa kanonicznego i praktyki sądów kościelnych.
Warto przejść ją z pomocą prawnika kanonisty, który:
-
wskaże właściwy Sąd kościelny, czyli taki, który może w danym przypadku przeprowadzić proces,
-
pomoże przygotować skargę powodową,
-
poprowadzi sprawę i zadba o poprawność wszystkich dokumentów,
wytłumaczy każdy etap postępowania i przygotuje do przesłuchań.
Jeśli zastanawiasz się, czy Twoja sytuacja kwalifikuje się do takiego procesu, lub chcesz dowiedzieć się, od czego zacząć –
porozmawiajmy.
Kancelaria Kanon specjalizuje się w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa.
Pomagam zrozumieć przepisy, przygotować dokumenty i przejść przez cały proces.
Obserwuj również profil Kancelarii na Facebooku, gdzie są publikowane aktualne informacje i praktyczne wskazówki z zakresu prawa kanonicznego.
Aktualności